Bài giảng Công nghệ hóa dầu
Chương 1
TỔNG QUAN VỀ NHÀ MÁY LỌC DẦU
1. Mục đích của nhà máy lọc dầu.
Nhà máy lọc dầu là nơi thực hiện các quá trình chế biến dầu thô thành các
sản phẩm dầu mỏ. Cơ cấu về các sản phẩm dầu mỏ phải đáp ứng được nhu
cầu tiêu thụ của thị trường theo từng khu vực và sự phân chia sản xuất trên
phạm vi thế giới.
Ngoài ra, nhà máy lọc dầu phải đảm bảo chất lượng cho các sản phẩm sản
xuất từ nhà máy theo các tiêu chuẩn chất lượng đã qui định.
Mục đích của nhà máy lọc dầu có thể phát họa theo sơ đồ sau:
TỔNG QUAN VỀ NHÀ MÁY LỌC DẦU
1. Mục đích của nhà máy lọc dầu.
Nhà máy lọc dầu là nơi thực hiện các quá trình chế biến dầu thô thành các
sản phẩm dầu mỏ. Cơ cấu về các sản phẩm dầu mỏ phải đáp ứng được nhu
cầu tiêu thụ của thị trường theo từng khu vực và sự phân chia sản xuất trên
phạm vi thế giới.
Ngoài ra, nhà máy lọc dầu phải đảm bảo chất lượng cho các sản phẩm sản
xuất từ nhà máy theo các tiêu chuẩn chất lượng đã qui định.
Mục đích của nhà máy lọc dầu có thể phát họa theo sơ đồ sau:
196 trang
30/12/2022
2040
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Công nghệ hóa dầu", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- cong_nghe_hoa_dau.pdf
Nội dung text: Bài giảng Công nghệ hóa dầu
- Quá trình này có tên g i là Di Me, ñư c ng d ng ñ s n xu t d u nh n và lo i distilat và c n có nhi t ñ ñông ñ c th p. Dung môi ñư c dùng là dicloetan (50 ÷ 70%) ch t tr l ng hydrocarbon r n và metylen clorua (50 ÷ 30%) là dung môi cho d u nh n. Khi ng d ng dung môi này lo i sáp ti n hành nhi t ñ làm l nh cu i và l c g n v i nhi t ñ ñông ñ c parafin c a d u nh n, do ñó ti t ki m ñư c ch t làm l nh. B i chung c a dung môi so v i nguyên li u là 1:3 1:5 (t.t.). Lo i sáp m t b c có th thu ñư c d u nh n có nhi t ñ ñông ñ c 20oC và parafin v i hàm lư ng d u nh n 2 ÷ 6% (k.l.). Khi sơ ñ ho t ñ ng theo h l c hai b c cho phép thu ñư c parafin có hàm lư ng d u nh n dư i 2%. M t trong nh ng ưu ñi m c a quá trình là t c ñ l c huy n phù c a hydrocarbon r n cao ñ n 200 kg/(m 2.h) theo nguyên li u trên toàn b b m t máy l c. Dung môi không t o thành h n h p n và không ph i là ch t d cháy, do ñó trong sơ ñ không có h th ng c p khí trơ. Như c ñi m c a quá trình này là dung môi không b n nhi t 130 ÷ 140oC, t o thành các s n ph m ăn mòn. Deparafin trong dung môi dicloetan metylenclorur cũng ñư c ti n hành trong sơ ñ như c a quá trình lo i sáp s d ng dung môi xeton dung môi aromat. 8.6 Lo i sáp sâu (nhi t ñ th p) Deparafin sâu ng d ng ñ s n xu t d u nh n nh t th p, nhi t ñ ñông ñ c th p. Quá trình này ti n hành trong dung d ch xeton toluen nhi t ñ làm l nh cu i và l c huy n phù 62 ÷ 64 oC. Nhi t ñ làm l nh th p như v y không th có ñư c n u s d ng ch t làm l nh là amoniac, do ñó trong quá trình lo i sáp sâu trong giai ño n làm l nh cu i s d ng ch t làm l nh là etan hóa l ng. Deparafin sâu ch ti n hành v i nguyên li u là rafinat c a phân ño n d u nh n sôi th p, hydrocarbon r n c a nó ch y u là n alkan, t o thành tinh th l n, cho phép l c hoàn toàn pha r n ra kh i pha l ng và thu ñư c d u nh n có nhi t ñ ñông ñ c t 45 ñ n 55 oC. K t qu c a quá trình này là ch s v ch t lư ng d u nh n lo i sáp thay ñ i m nh hơn so v i lo i sáp thông thư ng. Deparafin sâu thư ng ñư c ti n hành l c hai b c, ñôi khi l c ba b c, cho phép tăng nhi t ñ l c. 178
- lư ng cao, các hydrocarbon ít vòng v i m ch alkyl dài l i trong dung d ch. ð hòa tan c a các hydrocarbon ña vòng và nh a nhi t ñ g n v i nhi t ñ t i h n c a propan g n ñ n 0, còn ñ hòa tan c a hydrocarbon naphten và hydrocarbon thơm nh ti p t c gi m. S ph thu c này c a kh năng hòa tan c a propan vào nhi t ñ (trong vùng g n v i nhi t ñ t i h n c a propan) quan sát th y áp su t ng v i áp su t bão hòa c a hơi propan nhi t ñ xác ñ nh. Vi c t o áp su t cao hơn áp su t hơi bão hòa c a propan d n t i tăng kh i lư ng riêng và kh năng hòa tan c a nó. Do ñó, n u hai nhi t ñ kh i lư ng riêng c a propan như nhau (thí d , 409 kg/m 3), hi u su t và tính ch t c a các hydrocarbon hòa tan trong propan như nhau. Thông thư ng quá trình tách asphanten th c hi n áp su t cao hơn ñôi chút so v i áp su t hơi bão hòa c a propan hóa l ng. Tr n ph n cô v i propan (ho c butan), các li u lư ng ñ u tiên c a nó hòa tan hoàn toàn trong ph n cô. Lư ng dung môi c n ñ bão hòa nguyên li u ph thu c vào thành ph n nguyên li u và nhi t ñ . Trong nguyên li u ch a càng nhi u ch t nh a asphanten và hydrocarbon phân t lư ng cao thì lư ng dung môi c n thi t cho bão hòa càng th p. Nhi t ñ càng th p, chi phí dung môi cho t o h n h p bão hòa càng cao. Khi ti p t c thêm propan ( nhi t ñ h n h p c ñ nh) t o thành pha th hai g m propan và hydrocarbon hòa tan. Như trên ñã nói, nhi t ñ g n v i nhi t ñ t i h n, propan hòa tan m t lư ng h n ch hydrocarbon. Dung d ch bão hòa hydrocarbon trong propan t o thành b ng cách này (l p trên) cân b ng v i dung d ch bitum bão hòa (l p dư i). ð phân tách t t nguyên li u trong hai pha (d u nh n và bitum) b i propan so v i nguyên li u tương ñ i cao không th p hơn 3 ph n th tích propan và 1 ph n th tích nguyên li u. Do hòa tan c a hydrocarbon phân t lư ng cao trong propan l ng gi i h n, ñ tách các thành ph n mong mu n ra kh i nguyên li u c n dư nhi u dung môi. ð ng th i cũng c n ti n hành tách naphten nhi t ñ cao khi ñ hòa tan c a hydrocarbon trong propan gi m. ðây là ñ c ñi m c a propan so v i nhi u dung môi khác (phenol, furfurol và các ch t khác). nhi t ñ ôn hòa (40 ÷ 70 oC) khi tăng b i propan ch t lư ng s n ph n lo i asphanten (deasphantizat) tăng, nhưng hi u su t gi m. Sau khi ñ t ñư c ñ hòa loãng t i ưu hi u su t deasphantizat tăng, nhưng ch t lư ng gi m. 180
- M c ñ lo i asphanten ra kh i nguyên li u trong tháp ñư c ñánh giá trư c tiên thông qua ñ c c c a deasphantizat, do nh a và hydrocarbon ña vòng có ñ c c cao. Sau khi lo i naphten ñ c c, kh i lư ng riêng, ch s khúc x và hàm lư ng kim lo i (niken và vanady) gi m; các ch t này cô ñ c trong s n ph m ñáy bitum lo i naphten. Hàm lư ng lưu huỳnh trong deasphantizat th p hơn trong nguyên li u, nhưng lo i lưu huỳnh sâu không di n ra. Nh a và ñ c bi t là asphanten ñư c ñ c trưng là có kh năng nhu m màu cao. Gudron v i kh i lư ng riêng l n có màu ñen, còn deasphantizat có màu t vàng sáng ñ n xanh xám t i. Tăng m c làm s ch, cư ng ñ màu c a deasphantizat gi m. Ph thu c vào ñ c tính c a nguyên li u, yêu c u v ch t lư ng và ñi u ki n quá trình hi u su t deasphantizat dao ñ ng t 26 ñ n 90%. Nhìn chung, khi tăng ñ c c c a nguyên li u hi u su t deasphantizat nh n ñư c trong quá trình lo i asphanten b ng propan gi m. Các sơ ñ công ngh lo i asphanten trong công nghi p có hai lo i: m t b c và hai b c. Ch bi n gudron theo sơ ñ hai b c có th thu ñư c deasphatizat có ñ nh t khác nhau; t ng hi u su t c a chúng cao hơn deasphatizat thu ñư c trong sơ ñ m t b c. Hi u su t theo nguyên li u c a sơ ñ thay ñ i t vài trăm ñ n vài ngàn t n/ngày. Trong các sơ ñ công su t l n lo i asphaten ti n hành trong hai tháp ho t ñ ng song song. Trong sơ ñ lo i asphanten m t b c nguyên li u c n (gudron, ph n cô) nh máy bơm 17 bơm qua thi t b gia nhi t b ng hơi 2 vào tháp lo i asphanten. Trong m t s sơ ñ trư c khi ñư c gia nhi t ngư i ta ñưa vào nguyên li u m t lư ng propan; ñ tránh va ñ p th y l c s d ng thi t b tr n. S d ng tháp có hai ho c ba c a n p nguyên li u và propan. Propan hóa l ng l y t b ch a 7, nh máy bơm 18 bơm qua thi t b gia nhi t b ng hơi 1 ñi vào ph n dư i c a tháp 3. Trong ph n gi a c a tháp, propan trong dòng ñi lên ti p xúc v i nguyên li u nóng hơn và dòng tu n hoàn n i. 182
- và nó ñư c máy bơm 19 bơm qua máy làm l nh 15, r i vào b ch a. M c lo i hoàn toàn propan ñư c ñi u ch nh theo nhi t ñ b t cháy c a deasphantizat. Dung d ch bitum ra kh i ñáy tháp 3 ñư c gia nhi t trong ng xo n c a lò nung 10, trong ñó ph n l n propan ñư c bay hơi. Hơi propan tách ra kh i ch t l ng trong tháp tách 11, làm vi c dư i áp su t như trong thi t b bay hơi 9. C n propan bay hơi nh hơi nư c trong tháp bay hơi bitum 13. Bitum c a deasphantizat ñư c bơm ra kh i ñáy tháp b ng máy bơm 20. Hơi propan áp su t cao t thi t b gia nhi t 8 và 9 và tháp tách 11 ñi vào thi t b làm l nh 5 và 5a. Propan hóa l ng ñư c thu gom trong b ch a 7. Tháp l ng ñư c s d ng ñ tách hơi propan ra kh i nh ng gi t l ng b hơi cu n theo. Trong thi t b làm l nh 5 hơi propan ngưng t dư i áp su t g n v i áp su t trong thi t b 9 và 11, nghĩa là 1,7 ÷ 2,1 MPa. Hơi propan áp su t th p trong h n h p v i hơi nư c t các tháp 12 và 13 tách ra kh i hơi nư c trong thi t b ngưng t 14, sau ñó qua tháp l ng gi t l ng 22, ñư c nén b ng máy nén 21 và ñưa vào thi t b làm l nh 6. Lư ng propan m t mát ñư c b sung vào b ch a 7. N u propan n p vào tháp 3 qua hai b phân ph i thì ph n propan ñi vào b phân ph i trên ñư c gia nhi t ñ n nhi t ñ cao hơn (thí d , 75 oC) so v i ph n propan ñưa vào b phân ph i dư i. M t ph n hơi propan nén ñư c ñưa quay tr l i vùng trên c a thi t b ngưng t 14, v i m c ñích gi cho áp su t trong ñó không th p hơn áp su t khí quy n và nh ñó tránh không cho không khí thâm nh p vào thi t b và t o thành h n h p n . Trong nhi u sơ ñ còn có tháp làm s ch propan b ng dung d ch ki m. Lo i ki m ra kh i propan tu n hoàn trong sơ ñ b ng dung d ch hydrosulfur, làm gi m ăn mòn thi t b và ng d n. Dư i ñây là ch ñ công ngh c a sơ ñ lo i asphanten gudron nh a th p: Nhi t ñ , oC: Nguyên li u vào tháp 3 120÷130 ð nh tháp 3 75÷ 85 ðáy tháp 3 50÷ 65 Trong thi t b bay hơi 8 80÷ 85 Trong thi t b bay hơi 9 150÷165 Áp su t ho t ñ ng, MPa: 184
- Chương 12 S PHÁT TRI N C A CÔNG NGH L C D U 1. Gi i thi u Ngày nay các nhà ch bi n d u ph i ñ i m t v i thách th c l n là d u thô ngày càng n ng hơn và chua hơn. M t thách th c khác là tiêu chu n ch t lư ng ngày càng cao hơn. Do ñó vi c nghiên c u và ng d ng nh ng ti n b công ngh trong l c và ch bi n d u là ñòi h i th c t và ñư c ñ y m nh. Các ti n b này ñư c ng d ng trong công ngh , xúc tác và thi t b ch bi n. Các quá trình ñư c chú ý c i ti n nhi u nh t là làm s ch b ng hydro, lo i h p ch t lưu huỳnh và hydrocracking và t n d ng ph n nguyên li u n ng. D u khí ngày nay ñã tr thành ngu n tài nguyên thiên nhiên vô cùng quí giá, mang tính chi n lư c quan tr ng, có th làm thay ñ i và kh i s c n n kinh t c a m t qu c gia. B trư ng năng lư ng Anh ñã t ng nói ”D tr d u m c a m t nư c th t quí như d tr vàng và ngo i t v y”. ðã hơn m t th k qua ñi và ch c ch n trong nhi u năm t i, d u m và khí thiên nhiên v n ñư c coi là ngu n nhiên li u, nguyên li u ch y u cho công nghi p ch bi n c a nhi u qu c gia trên th gi i. D u khí không ch có ý nghĩa to l n v m t kinh t mà còn có ý nghĩa chính tr xã h i, t o ra m t lư ng v t ch t to l n góp ph n n ñ nh và phát tri n kinh t , xã h i, t o kh năng c t cánh cho nhi u qu c gia. S tăng trư ng kinh t th gi i d n t i nhu c u nhiên li u distilat tăng. Nhiên li u diesel là nhiên li u v n t i quan tr ng nh t trong m t s nư c kinh t phát tri n và vùng kinh t phát tri n m nh ñ v n chuy n hành khách và hàng hóa. Tiêu th nhiên li u distilat trung bình trong m t s nư c phát tri n d ñóan tăng vài %/năm trong nh ng năm 2000. Trong giai ño n t i các nhà ch bi n d u ph i ñ i m t v i thách th c l n ph i s n xu t nhiên li u s ch hơn ñ i v i môi trư ng, tiêu chu n ch t lư ng ngày càng cao hơn. M t khác các nhà ch bi n d u còn ph i ñ i m t v i xu th d u thô ngày càng n ng hơn và chua hơn do nguyên li u d u thô nh và ng t trên th gi i ngày càng c n d n. Hơn n a biên gi i qu c gia trong th trư ng d u ngày càng xóa nhòa, nên tiêu chu n hóa theo chu n qu c t là ñòi 186
- li u nh như khí, C 3, C 4, LPG và naphta, sau ñó oxi hóa b ng xúc tác Merox. Các phân ño n hydrocarbon n ng như Naphta, kerosen, nhiên li u ph n l c và diesel ch a các d ng mercaptan không th chi t ra kh i hydrocarbon. Trong quá trình làm ng t Merox v i l p xúc tác c ñ nh mercaptan oxi hóa thành disulfur khi có không khí, xúc tác Merox và trong môi trư ng ki m, nhưng hàm lư ng lưu huỳnh trong quá trình này không thay ñ i. Hơn n a xúc tác Merox trong trư ng h p này ñư c s d ng d ng b t r t b t ti n. Do ñó, xúc tác Merox th h th hai (Merox WSTM) ra ñ i, có h at ñ cao hơn và d s d ng, giao nh n hơn. Xúc tác Merox No8TM t ng c ñ nh s d ng trong quá trình làm ng t là xúc tác Merox FB mang trên than h at tính. V i vi c s d ng xúc tác No8 các nhà ch bi n d u không c n ti n hành giai ño n t m xúc tác trong dòng (in situ) và nh ñó xúc tác tham gia vào ph n ng nhanh hơn. ð nhà máy ch bi n d u có th làm vi c liên t c UOP ñã phát tri n kích h at xúc tác Merox FB và t o thành xúc tác Merox PlusTM. Ch t kích h at trong Merox PlusTM giúp cho các tâm xúc tác không b che ph trong quá trình ph n ng. Vì v y s d ng Merox Plus th i gian làm vi c c a xúc tác s kéo dài, phù h p cho quá trình FCC. ng d ng xúc tác d ng m i trên cơ s zeolit, có ý nghĩa quy t ñ nh ñ i v i quá trình cracking xúc tác. Zeolit t ng h p ñư c ng d ng r ng rãi làm ch t h p ph và xúc tác là do trong thành ph n c a nó có các kim lo i có kh năng trao ñ i ion trong môi trư ng nư c, t o ra các thành ph n khác nhau. Zeolit “Y” v i t l mol SiO 2:Al 2O3 t 3,1 ñ n 6 ñư c s d ng làm xúc tác cracking. m t s nư c zeolit X (có l mol SiO 2:Al 2O3 b ng 2,5) tham gia trong thành ph n c a xúc tác cracking công ngh p. Xúc tác zeolit có h at ñ , ñ l a ch n cao và có kh năng ch u ñư c ch t ñ u ñ c t t, b n v i hơi nư c. S d ng zeolit t o c c gi m là do hi u su t s n ph m khí th p. Trong công nghi p zeolit không s d ng d ng thu n túy mà d ng ph gia (t 3 ñ n 15% k.l.) thêm vào alumosilicat. Vi c ng d ng xúc tác zeolit vào th c t ch bi n d u làm tăng ch s kinh t k thu t c a quá trình. Như c ñi m c a xúc tác zeolit là chúng có giá thành cao và ch có ch s t t cho nguyên li u c t tr c ti p, không ch a aromat. Cracking gasoil khi có xúc tác zeolit không có ưu th . 188
- ñư c l a ch n ñ cracking nh a trong m t s nhà máy. ð ñáp ng lu t môi trư ng m i các công ngh x lý b ng hydro ñư c ng d ng ñ làm s ch các s n ph m cracking sinh ra trong quá trình c c hóa và Visbreaker. Trong quá trình c c hóa m i t t c các s n ph m ñư c làm s ch b ng hydro, nh ñó làm thay ñ i hình nh kinh t c a công ngh cracking nhi t c n d u. Làm s ch b ng hydro ñư c l a ch n do ba y u t sau: − Hydro giá thành th p ñư c s n xu t t c m reforming xúc tác; − Giá d u thô tăng t nh ng năm 1970; − Lu t môi trư ng m i ra ñ i. T nh ng năm 1980 Hoa Kỳ, Châu Âu và các nư c Châu Á Thái Bình Dương ñã l a ch n công ngh x lý b ng hydro c n d u trong 62% s d án. ð chuy n hóa c n và lo i lưu huỳnh trong các nhà máy ch bi n d u công ngh làm s ch b ng hydro ñư c th c hi n theo hai phương án sau: − Lo i lưu huỳnh c n chưng c t khí quy n (ARDS), ti p theo là cracking xúc tác c n (RFCC) nh m tăng t i ña hi u su t s n xu t xăng. − ng d ng quá trình chuy n hóa s d ng hydro H oil (hydrocracking c n chân không) ñ ch bi n c n chân không k t h p v i FCC ho c hydrocracking. Sơ ñ k t h p H Oil và FCC IFP cũng là công ngh tuy t v i. Quá trình Hyvahl t ng c ñ nh phù h p cho vi c nâng c p c n chưng c t khí quy n và c n chân không ch a hàm 190
- trình này s s n xu t tr c ti p diesel ho c phân ño n ñ s n xu t nhiên li u diesel 0,005%k.l. lưu huỳnh. Chi phí ñ u tư cho gi m lưu huỳnh b ng x lý hydro là 2 cent/gallon. − Bão hòa aromat ñ gi m hàm lư ng aromat. ð s n xu t ñư c lư ng t i ña diesel và xăng ch t lư ng cao ngư i ta ñã xem xét các phương án công ngh khác nhau, trong ñó bao g m c hydrocracking và FCC/alkyl hóa như: − Trư ng h p 1: Delayed coking thông thư ng − Trư ng h p 2: Delayed coking, công ngh Conoco − Trư ng h p 3: FCC c n − Trư ng h p 4: Hydrocracking nh a k t h p v i coking − Trư ng h p5: Hydrocracking nh a k t h p v i lo i asphanten b ng dung môi − Trư ng h p 5: Hydrocracking nh a k t h p v i lo i asphanten b ng dung môi và coking Delayed coking trên cơ s công ngh Conoco có th i gian thu h i v n ng n. ð s n xu t xăng c c ñ i, trong nhà máy ch bi n d u ch n phương án FCC k t h p v i alkyl hóa mà không có hydrocracking. Lo i sáp ra kh i rafinat chưng c t ch a sáp là m t giai ño n quan tr ng, trong ñó toàn b parafin m ch th ng, parafin m ch nhánh nh và m t s hydrocarbon m ch vòng v i nhánh alyfatic m ch th ng ñư c tách ra kh i nguyên li u. Phương pháp lo i sáp thông thư ng, trong ñó sáp, d u sánh tr n v i dung môi l nh ñ l ng sáp. Sáp ñư c tách ra và lo i ra kh i dung môi nh quá trình l c. Phương pháp lo i sáp b ng dung môi (SDW) này là công ño n ñ t nh t trong c t d u nh n. Dung môi thư ng ñư c s d ng trong quá trình SDW là h n h p etyl keton (MEK)/toluen có kh năng hòa tan d u và lo i sáp t t. Lo i sáp b ng phương pháp hóa h c là quá trình chuy n hóa hóa h c, trong ñó di n qua quá trình cracking l a ch n và (ho c) ñ ng phân hóa phân t sáp v i các xúc tác là v t li u d ng rây phân t , như zeolit, ñ h nhi t ñ sôi c a s n ph m (s n ph m cracking) và ñ t o c u trúc nhánh t parafin (ñ ng phân hóa). Hi u su t t o d u nh n và ch t lư ng ñư c ñi u ch nh b ng 192
- MLDW s n xu t ra nhi u distilat trung bình (165 ÷ 321oC) hơn v i cùng m c chi phí naphta, C5 và C4. Quá trình MWI, bao g n hydrocracking ôn hòa và ñ ng phân hóa, ñư c phát tri n ñ chuy n hóa nguyên li u giàu sáp. Quá trình MWI cho hi u su t d u nh n và s n ph m nh t cao hơn cùng ñ chuy n hóa sáp cho trư c. MWI có th ng d ng cho các nguyên li u khác nhau ñ s n xu t d u nh n ch t lư ng cao. Công ngh s n xu t d u nh n không ng ng ñư c hoàn thi n, trong ñó bao g m c thi t k các sơ ñ ph c h p. H th ng ph c h p g m vài sơ ñ công ngh và s n xu t m t s s n ph m khác nhau. Vi c thay th các sơ ñ ñ c l p b ng khu ph c h p làm gi m ñ u tư và chi phí s n xu t, gi m di n tích xây d ng và công nhân, tăng công su t lao ñ ng. Tăng hi u su t s n xu t d u nh n ñ t ñư c b ng cách hoàn thi n và tăng cư ng các quá trình riêng r . 4. Ti n b v thi t b Vi c ñưa quá trình chi t d u c n trên t i h n (Residium Oil supercritical Extraction – ROSE) vào ng d ng trong nh ng năm 1970 ñã t o kh năng xây d ng sơ ñ lo i asphanten công su t l n, hi u qu cao và ti t ki m năng lư ng. V i s ti n b c a công ngh quá trình lo i asphaten b ng dung môi ñã tr thành phương pháp ch bi n d u sâu có hi u qu . Ngày nay công ngh trên t i h n ñư c ng d ng ñ s n xu t nguyên li u cho quá trình FCC (Fluid catalytic cracker), d u nh n nh , nguyên li u d u lo i asphanten cho c m công ngh x lý b ng hydro và hydrocracking, ñ c bi t là nh a và nhiên li u n ng. S ti n b trong thi t k tháp tách trên t i h n ñã d n t i s phát tri n m i trong công ngh lo i asphanten k t h p v i quá trình ROSE do Kellogg ñ xu t. Công ngh phân riêng m i cho phép tăng ñáng k công su t c a c m ROSE và h chi phí ñ u tư và chi phí h at ñ ng cho nhà máy ROSE tương lai. Có hai sơ ñ công ngh ROSE ñư c xây d ng vào nh ng năm 1970, m t là quá trình lo i asphanten b ng dung môi propan ñ s n xu t d u nh n sáng và các thành ph n pha tr n asphanten; c m ROSE th hai dùng cho s n xu t nguyên li u cho FCC và thành ph n pha tr n asphanten. Ngày nay các c m công ngh ROSE ñư c c i ti n theo ba hư ng: 194
- Ngày nay yêu c u hàm lư ng lưu huỳnh trong các s n ph m d u ngày càng th p hơn. Bên c nh ñó cùng v i nh ng thành t u ñ t ñư c trong nh ng năm qua trong lĩnh v c công ngh , thi t k lò ph n ng, xúc tác, ñi u ch nh thành ph n hydrocarbon và thi t b ñi u khi n t o ñi u ki n s n xu t nhiên dli u diesel lưu huỳnh c c th p (ultra low sulphur diesel ULSD). Có ba v n ñ then ch t trong s n xu t ULSD là: − ð c ñi m nguyên li u và quá trình − S ti n b c a xúc tác làm tăng tính kinh t c a quá trình s n xu t ULSD − Công ngh thi t k lò ph n ng ñ tăng hi u su t c a sơ ñ làm s ch b ng hydro Các xúc tác lo i lưu huỳnh truy n th ng là CoMo. Nhưng v i vi c ng d ng xúc tác này hàm lư ng lưu huỳnh trong diesel không th p. V i yêu c u s n xu t ULSD v i hàm lư ng lưu huỳnh 50ppm, c n ch n các xúc tác có hi u qu hơn. M t khám phá có tính chìa khóa là ñ xu t ra xúc tác m i CENTINEL c a Criterion Catalysts & Technologies (Criterion). Xúc tác CENTINEL có h at ñ và ñ b n cao. Ngày nay, nhi u quá trình làm s ch b ng hydro distilat s d ng xúc tác CENTINELñ s n xu t diesel v i hàm lư ng lưu huỳnh 5 50 ppm, có th i gian làm vi c 2 3 năm. Ti p t c phát tri n Criterion ñã cho ra ñ i xúc tác th h m i cho công ngh reforming v i tên g i công ngh CENTINEL GOLD vào tháng 3 năm 2004, t o ñi u ki n cho các nhà máy ch bi n d u m m d o hơn và có th c i t o ñi u ki n quá trình. Hai trong các xúc tác reforming nguyên th y là CENTINEL GOLD DC 2318 và DN 3330, là xúc tác CoMo và NiMo m i nh t c a Criterion cho quá trình x lý hydro distilat. Xúc tác CENTINEL GOLD DC 2318 có h at ñ b ng 150% so v i xúc tác hi n ñang s d ng trên th gi i. Xúc tác CENTINEL GOLD DC 2318 giúp gi m chi phí ñ u tư nh gi m kích thư c lò ph n ng và các chi phí khác (như làm s ch hydro). Xúc tác CENTINEL GOLD DC 2318 cũng có h at tính HDN r t cao. V i h at ñ HDN cao xúc tác CENTINEL GOLD DC 2318 có th s d ng v i áp su t riêng ph n hydro cao hơn so v i áp su t t i ưu khi s d ng xúc tác CoMo th h trư c trong s n xu t ULSD. Ưu th này cho phép s d ng xúc tác 100% 196
